13.04.2017 457
Trầm cảm là một căn bệnh phổ biến trên toàn thế giới, với ước tính khoảng 350 triệu người bị ảnh hưởng. Trầm cảm là khác nhau từ biến động tâm lý bình thường và phản ứng cảm xúc ngắn với những thay đổi trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt là khi kéo dài với cường độ trung bình hoặc nặng, trầm cảm có thể trở thành một căn bệnh nghiêm trọng. Nó làm cho người bệnh rất khó chịu và hoạt động kém tại nơi làm việc, tại trường học và trong gia đình. Tồi tệ nhất, trầm cảm có thể dẫn đến tự tử. Khoảng 1 triệu ca tử vong mỗi năm là do tự tử.
Mặc dù đã có phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh trầm cảm, ít hơn một nửa số người bị bệnh trên thế giới (trong một số quốc gia, ít hơn 10%) nhận được phương pháp điều trị. Rào cản đối với việc chăm sóc hiệu quả bao gồm thiếu nguồn lực, thiếu các nhà cung cấp chăm sóc y tế được đào tạo, và sự kỳ thị xã hội liên quan đến rối loạn tâm thần. Một rào cản để chăm sóc hiệu quả là đánh giá không chính xác. Thậm chí ở một số nước có thu nhập cao, những người bị trầm cảm không phải lúc nào cũng được chẩn đoán chính xác, và những người không có rối loạn đôi khi bị chẩn đoán nhầm và được kê thuốc chống trầm cảm.
Gánh nặng của bệnh trầm cảm và tình trạng sức khỏe tâm thần khác đang gia tăng trên thế giới. Một hội đồng Y tế Thế giới quyết định tháng 5 năm 2012 kêu gọi một cách toàn diện, phối hợp đối phó với rối loạn tâm thần ở cấp quốc gia.
Tùy thuộc vào số lượng và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, trầm cảm có thể phân loại là nhẹ, trung bình hoặc nặng.
Một khác biệt quan trọng giữa trầm cảm ở những người có hoặc không có vui buồn thất thường. Cả hai loại trầm cảm có thể là mãn tính (tức là trong một thời gian dài) với tái phát, đặc biệt là nếu không được điều trị.
Trầm cảm đơn cực: trong giai đoạn trầm cảm điển hình, người này cảm thấy tâm trạng chán nản, mất hứng thú và hưởng thụ, và giảm năng lượng dẫn đến hoạt động bị suy giảm ít nhất là hai tuần. Nhiều người bị trầm cảm cũng bị triệu chứng lo âu, ngủ không ngon và cảm giác muốn ăn và có thể có cảm giác tội lỗi hay giá trị bản thân thấp, thiếu tập trung và các triệu chứng thậm chí không giải thích được về mặt y khoa.
Tùy thuộc vào số lượng và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, trầm cảm có thể được phân loại là nhẹ, trung bình hoặc nặng. Một cá nhân với một giai đoạn trầm cảm nhẹ sẽ có một số khó khăn trong việc tiếp tục với công việc bình thường và hoạt động xã hội, nhưng có lẽ sẽ không chấm dứt hoạt động hoàn toàn.Trong một giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng, không chắc rằng người bệnh sẽ có thể tiếp tục với xã hội, làm việc, hoặc các hoạt động trong nước, ngoại trừ ở một mức độ rất hạn chế.
Rối loạn cảm xúc lưỡng cực: loại trầm cảm thường bao gồm cả vui buồn thất thường và trầm cảm ngăn cách bởi thời gian của tâm trạng bình thường. Vui buồn thất thường liên quan đến tâm trạng hưng phấn hoặc dễ cáu kỉnh, hoạt động qua sức, áp lực của bài phát biểu, lòng tự trọng cao và nhu cầu giấc ngủ giảm.
Trầm cảm là kết quả của một sự tương tác phức tạp của các yếu tố xã hội, tâm lý và sinh học. Trầm cảm có thể, lần lượt, dẫn đến nhiều căng thẳng và rối loạn chức năng và làm trầm trọng thêm cuộc sống của người bị ảnh hưởng và bản thân tình trạng trầm cảm.
Có mối tương quan giữa trầm cảm và sức khỏe thể chất. Ví dụ, bệnh tim mạch có thể dẫn đến trầm cảm và ngược lại.
Các chương trình dự phòng đã được chứng minh là làm giảm trầm cảm. Các phương pháp tiếp cận cộng đồng hiệu quả ngăn ngừa trầm cảm bao gồm các chương trình tại trường phòng ngừa lạm dụng trẻ em, hoặc các chương trình nâng cao nhận thức, giải quyết vấn đề và kỹ năng xã hội của trẻ em và vị thành niên. Các can thiệp dành cho cha mẹ của những trẻ em có vấn đề về hành vi có thể làm giảm triệu chứng trầm cảm của cha mẹ và cải thiện kết quả cho con cái của họ. Các chương trình luyện tập cho người cao tuổi cũng có hiệu quả trong phòng ngừa trầm cảm.
Có các phương pháp điều trị hiệu quả đối với bệnh trầm cảm. Các nhân viên y tế chăm sóc sức khỏe ban đầu đã được đào tạo có thể chẩn đoán chính xác và điều trị được trầm cảm. Các lựa chọn điều trị được khuyến nghị đối với trầm cảm trung bình - nặng bao gồm hỗ trợ tâm lý xã hội cơ bản kết hợp với thuốc chống trầm cảm hoặc liệu pháp tâm lý, chẳng hạn như liệu pháp hành vi nhận thức, tâm lý trị liệu cá nhân hoặc điều trị giải quyết vấn đề. Phương pháp điều trị tâm lý có hiệu quả và cần được điều trị đầu tiên cho bệnh trầm cảm nhẹ. Thuốc và phương pháp điều trị tâm lý có hiệu quả trong trường hợp trầm cảm vừa và nặng.
Thuốc chống trầm cảm có thể là một hình thức điều trị hiệu quả trầm cảm vừa nhưng không phải là phương pháp điều trị đầu tiên đối với trường hợp trầm cảm nhẹ. Csac thuốc này không nên sử dụng để điều trị trầm cảm ở trẻ em và không phải là phương pháp điều trị đầu tiên ở thanh thiếu niên, là các đối tượng cần được sử dụng một cách thận trọng.
Trầm cảm là một trong những tình trạng ưu tiên được đưa vào Chương trình hành động Sức khỏe Tâm thần của WHO (mhGAP). Chương trình nhằm giúp các quốc gia tăng cường dịch vụ cho những người có rối loạn tâm thần, thần kinh và do dùng thuốc, thông qua việc chăm sóc được cung cấp bởi các nhân viên y tế không phải là chuyên gia trong sức khỏe tâm thần. Chương trình khẳng định rằng với việc chăm sóc thích hợp, hỗ trợ tâm lý xã hội và thuốc men, hàng chục triệu người bị rối loạn tâm thần, bao gồm trầm cảm, có thể bắt đầu cuộc sống bình thường - ngay cả trong điều kiện khan hiếm các nguồn lực.
Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường
(Dịch từ Fact sheet No369 của Tổ chức Y tế Thế giới)
Về đầu trang
_Page1.jpg)
