STRESS NGHỀ NGHIỆP

Stress được Hans Selye định nghĩa theo thuật ngữ chung là một hội chứng bao gồm những đáp ứng không đặc hiệu của cơ thể với kích thích từ môi trường. Stress nghề nghiệp được định nghĩa là sự mất cân bằng giữa yêu cầu và khả năng lao động.

Hiện nay, stress nghề nghiệp, đặc biệt là mối liên quan giữa stress do tâm lý nghề nghiệp và sức khoẻ đang là vấn đề lớn. Theo một cuộc điều tra ở châu Âu thì hơn 60% người lao động đã từng có trên 50% thời gian làm việc với cường độ lớn, một trong những yếu tố gây stress nghề nghiệp. Hầu hết các bang ở Mỹ đã công nhận stress tâm thần như là một rối loạn có thể được đền bù. Ở California, số các trường hợp phàn nàn stress được báo cáo tăng 500% giữa năm 1980 và 1988. Ở Anh, Matteson và Ivancevich ước tính số tiền tiêu phí cho các bệnh liên quan tới stress năm 1987 là 60 tỉ đô la. Mặc dầu có nhiều yếu tố ở nơi làm việc là nguyên nhân của stress, có thể là gánh nặng quá tải hoặc dưới tải nhưng khả năng dự đoán phản ứng stress ở bất kỳ cá nhân nào cũng còn rất nghèo nàn. Sự đo lường stress rất khó khăn bởi vì nó còn đang được tiếp tục nghiên cứu. Thứ nhất, stress về tâm lý xã hội không thể được xác định một cách rõ ràng. Thứ hai, khả năng biến đổi lớn của mỗi cá thể đối với sự tiếp nhận stress. Thứ ba, stress về tâm lý-xã hội và điều kiện tâm-thể không luôn thay đổi song song. Hơn thế nữa, các triệu chứng khó xác định như mệt mỏi, rối loạn tiêu hoá, khó ngủ... lại là các triệu chứng đặc trưng của stress. Stress ảnh hưởng đến các chức năng tâm lý, sinh lý, hành vi và hậu quả sẽ gây ảnh hưởng tới sức khỏe và có thể có mối liên quan với tỉ lệ cao loét đường tiêu hoá, nhồi máu cơ tim, cao huyết áp, rối loạn tâm thần... do stress hơn thế nữa tình trạng bệnh tật sẽ tăng theo tuổi và thâm niên nghề. Để phòng ngừa stress có hiệu quả - cách tốt nhất là có các biện pháp kiểm soát stress nghề nghiệp.

TS. Nguyễn Thu Hà

Khoa Tâm sinh lý lao động và Ecgonomi

Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường