BẠO HÀNH NHÂN VIÊN Y TẾ

NGUY CƠ BẠO HÀNH TRONG NHÂN VIÊN Y TẾ

                                                                                                              TS.BS. Nguyễn Thu Hà

Bạo hành được định nghĩa là tiếp xúc/ đối mặt với sự sỉ nhục cũng như các hành vi thù địch, bạo lực chống lại một hoặc nhiều cá nhân. Đó là những hành vi cố ý gây tổn hại hoặc đe dọa tổn hại tới con người.

      Bạo lực trong ngành y tế đang là vấn đề nghiêm trọng hiện nay.

      Năm 2017 Peihang Sun và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu nhằm xác định tỷ lệ bạo lực tại nơi làm việc (WPV- workplace violence) đối với nhân viên y tế ở các nhóm nghề nghiệp khác nhau, tần suất cũng như  các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng tại các bệnh viện ở Trung Quốc. Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 1899 nhân viên y tế Hắc Long Giang, một tỉnh ở Đông Bắc Trung Quốc qua bộ câu hỏi. Trong số những người được hỏi: 83,3% cho biết có bạo lực ở nơi làm việc và 68,9% cho rằng bạo lực về tinh thần. Giới tính, giáo dục, công việc thay đổi, mức độ lo lắng và nghề nghiệp tương quan với bạo lực về thể xác có ý nghĩa thống kê (p <0,05). Thêm vào đó, độ tuổi, chức danh chuyên môn và nghề nghiệp tương quan với bạo lực về tinh thần, mà trong đó các bác sĩ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các bác sĩ dường như gặp phải bạo lực tại nơi làm việc về tinh thần với tần suất cao hơn khi so sánh với y tá và các nhân viên khác trong bệnh viện.

      Một nghiên cứu cắt ngang của Norton P1 (2017) đã được tiến hành để xác định tỷ lệ bạo hành nhân viên y tế ở Portugal và các yếu tố bạo hành thông qua bộ câu hỏi điều tra (được bảo đảm ẩn danh và bảo mật dữ liệu). Kết quả cho thấy: Tỷ lệ bạo hành trong bệnh viện này là 8% (95% CI= 6,2,-10,2).

      Bạo lực đối với nhân viên y tế là không thể chấp nhận. Nó không chỉ có tác động tiêu cực đến sức khoẻ tâm lý và thể chất của nhân viên y tế mà còn ảnh hưởng đến động lực làm việc của họ. Hậu quả là, bạo lực này làm ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc và đặt ra các nguy cơ về chăm sóc sức khoẻ. Nó cũng dẫn đến tổn thất tài chính to lớn trong ngành y tế.

      Theo báo cáo của WHO, nhân viên y tế có nguy cơ bị bạo lực cao trên toàn thế giới. Khoảng 8% đến 38% nhân viên y tế bị bạo lực thể xác tại một số thời điểm trong sự nghiệp của họ. Nhiều người khác bị đe doạ hoặc bị xúc phạm. Hầu hết các hành vi bạo lực được gây ra bởi bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. Cũng trong các tình huống thiên tai và xung đột, nhân viên y tế có thể trở thành mục tiêu của bạo lực tập thể hoặc bạo lực chính trị. Các nhóm nhân viên y tế có nguy cơ cao nhất bao gồm các điều dưỡng và các nhân viên trực tiếp tham gia chăm sóc bệnh nhân, nhân viên phòng cấp cứu và người phụ giúp về  y tế.

      OSHA cho rằng bạo hành ở nơi làm việc cũng là  mối nguy hiểm được công nhận trong ngành y tế. Trong năm 2010, theo báo cáo của Cục Thống kê Lao động (BLS- Bureau of Labor Statistics) có khoảng 11.370 vụ tấn công nhân viên y tế và những người trợ giúp xã hội; tăng hơn 13% so với số vụ tấn công được báo cáo trong năm 2009. Gần 19% (tức là, 2.130) các vụ tấn công xảy ra ở điều dưỡng và trong các cơ sở chăm sóc y tế tại nhà và nhiều trường hợp khác có thể không được báo cáo.

      NIOSH khuyến cáo tất cả các bệnh viện cần xây dựng một chương trình phòng chống bạo lực toàn diện. Các cơ sở ngoài bệnh viện nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực cũng nên làm như vậy. Các yếu tố nguy cơ khác nhau tùy theo từng đơn vị, cơ sở. Người sử dụng lao động nên thành lập các ban đa ngành bao gồm các nhân viên chăm sóc trực tiếp cũng như đại diện công đoàn (nếu có) để xác định các yếu tố nguy cơ trong các kịch bản công việc cụ thể và để phát triển các chiến lược để giảm bạo lực.

      Sự an toàn nghề nghiệp ở nhân viên y tế có mối liên quan tới stress. Havermans BM (2017) đã nghiên cứu trên 277 nhân viên y tế nhằm đánh giá mức độ liên quan giữa tâm lý xã hội về sự an toàn trong nghề nghiệp và căng thẳng trong nhân viên y tế cho thấy: Điểm tâm lý xã hội về sự an toàn thấp hơn có liên quan đến mức độ stress cao hơn có ý nghĩa thống kê (B = -0,21, 95% CI=-0,27  đến -0,14)).

      Chính vì vậy đảm bảo an toàn nghề nghiệp, phòng chống bạo lực trong ngành y tế cũng là một trong các giải pháp tránh stress, đảm bảo sức khỏe cho nhân viên y tế.