AN TOÀN VỆ SINH LAO ĐỘNG CHO NHÂN VIÊN BỨC XẠ TRONG NGÀNH Y TẾ

                                                                           TS. Lại Thị Tuấn Việt                                                                   Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường

Đảm bảo an toàn cho nhân viên bức xạ là vấn đề đang rất được quan tâm, nhất là trong lĩnh vực y tế. Những nhân viên đang công tác trong các phòng X-quang, y học hạt nhân và sử dụng các liệu pháp phóng xạ là những người bị nguy cơ nhiễm xạ cao nhất trong ngành y tế.

Nguồn bức xạ có thể gây nhiều tác hại nguy hiểm đối với nhân viên y tế nếu như không thực hiện đúng quy chuẩn. Khi bị nhiễm xạ, bức xạ sẽ I-on hóa các phân tử sinh học làm hư hỏng các tế bào, dẫn tới làm tổn thương các chức năng và gây ra bệnh lý. Tùy thuộc vào liều lượng hấp thụ, con người có biểu hiện như: tổn thương niêm mạc ruột (tiêu chảy, sụt cân), da (ban đỏ, viêm da, sạm da), giảm sức đề kháng cơ thể, vô sinh, ung thư...

Thực tế hiện nay, việc sử dụng bức xạ trong ngành y tế của nước ta mặc dù đã được chú trọng đầu tư trang biết bị, đội ngũ bác sĩ có chuyên môn, nhưng đa số vẫn chưa đáp ứng nhu cầu cho xã hội. Các cơ sở y tế hầu hết đang sử dụng máy móc cũ kỹ, lạc hậu, không được kiểm định thường xuyên, đội ngũ chỉ được đào tạo về kỹ thuật vận hành thiết bị X - quang mà không được trang bị kiến thức về an toàn bức xạ…

Ngoài ra, đảm bảo an toàn vệ sinh lao động cho nhân viên bức xạ bao gồm cả an toàn bức xạ và các vấn đề về ergonomics. Ngoài việc đảm bảo về an toàn bức xạ cho bệnh nhân, đồng nghiệp và chính họ, nhân viên bức xạ cũng phải đảm bảo các an toàn khác giống như các bác sỹ, y tá, điều dưỡng viên….

Theo Peter Rath (nhà quản lý các tiêu chuẩn thực hành), những nguy cơ do bức xạ chỉ là một trong những rủi ro thấp. Nếu các quy định về an toàn bức xạ được thực hiện, những rủi ro do tiếp xúc bức xạ là thấp hơn so với những nguy cơ khác: chấn thương, tai nạn và lây nhiễm. Tai nạn lao động phổ biến cho nhân viên bức xạ là đau thắt lưng và những chấn thương do việc nâng nhấc, vận chuyển bệnh nhân và do phải đứng làm việc cả ngày. Đây là vấn đề chung của tất cả những nhân viên y tế trực tiếp chăm sóc bệnh nhân. (Suvarna Sheth, 2011).

Theo Rodrigues và cs., các vấn đề về cơ xương khớp là các vấn đề chính của các nhân viên bức xạ. Theo nhiều nghiên cứu, vấn đề phổ biên nhất hay gặp ở nhân viên bức xạ là đau thắt lưng (41%); đau vai (27%) và đau cổ (25%) (Rodrigues và cs., 2014).

Ergonomics là sự áp dụng các kiến thức khoa học về các phương tiện, phương pháp sản xuất, môi trường lao động và sinh hoạt phù hợp với các đặc điểm hình thái, sinh lý, tâm lý của con người, để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời giảm mệt mỏi, căng thẳng và các rối loạn cơ xương. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng một chương trình ergonomics tốt sẽ làm giảm chi phí do giảm thiểu tai nạn và thời gian nghỉ ốm của người lao động. Bên cạnh đó, các cơ sở y tế và các nhà sản xuất thiết bị cũng cần phối hợp với nhau để tiến hành các cải tiến về ergonomics cho các trang thiết bị vận chuyển bệnh nhân cũng như các trang thiết bị chiếu chụp…một cách hiệu quả nhất để giảm thiểu những nguy cơ do tai nạn tại nơi làm việc.

Tài liệu tham khảo

1.     Suvarna Sheth (2011). Workplace Safety: Considerations for the Radiologic Technologisthttp://www.healthecareers.com/article/workplace-safety-considerations-for-the-radiologic-technologist/161493

2.     Rodrigues JC1, Morgan S, Augustine K, Clague G, Pearce T, Pollentine A, Wallis A, Wilson D, McCoubrie P (2014). Musculoskeletal symptoms amongst clinical radiologists and the implications of reporting environment ergonomics--a multicentre questionnaire study. J Digit Imaging, 27(2): 255-61